شهرستان گرمی

شهرستان گرمی (مغان) با ۱۷۲۵ کیلومترمربع وسعت و ۵۶۴۷۳ نفر جمعیت از نظر موقعیت جغرافیایی در شمال شرقی استان اردبیل و در ارتفاع ۱۱۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته است. این شهرستان در ۱۲۰ کیلومتری اردبیل، ۵۵ کیلومتری بیله‌سوار و ۹۷ کیلومتر پارس‌آباد قرارد دارد. آب و هوای آن در تابستان گرم و بقیه فصول معتدل و مطبوع است؛ منطقه گرمی از کهن‌ترین مناطق مسکونی آذربایجان بوده و در دوره اشکانی به اوج شکوفایی و رونق خود می‌رسد و در ادوار بعدی نیز به همین علت اهمیت سوق‌الجیشی خود را حفظ کرده است.

جاذبه‌های تاریخی:

واقع شدن شهرستان گرمی در مسیر ارتباطی قدیمی میانه – اردبیل به ایالات واقع در شمال رودخانه ارس باعث شکل‌گیری انواع استقرارگاه‌ها، وجود بیش از ۳۰ قلعه تاریخی از جمله اینی قالاسی در روستای اینی، قیز یل قایا قالاسی در روستای قوزلو، دیو قالاسی و قالاباشی در گرمی، شهر تاریخی برزند در روستای قالا برزند، اوغلان و قیزیل قالاسی در روستای دمولی و بویوک قالا در روستای داش زئیوه اشاره کرد. اوجاق‌ها، امامزاده‌ها و مقابر مشاهیر و قهرمانان تاریخی مغان از دیگر جاذبه‌های گردشگری منطقه هستند از جمله بارگاه امامزاده محمد بن محمد حنفیه در قالابرزند، مقبره آقا میر عزیز در شهر گرمی، مزار میر سادات خان در قوزلو و رحیم خان در برزند؛ تپه سلاله، شاه تپه‌سی، تپه خرمن شیخلار موران و خانه‌های تاریخی شهر گرمی و مجموعه خانه‌های اربابی خاندان وکیلی در روستای آشاغا و یوخاری وان در بخش موران و نیز غارهای تاریخی – طبیعی، سنگ قبرها، استل‌ها و بقایای آسیاب‌های آبی روستاهای آلایله، آبازآلیلی، قوزلو، اوماستان، دریامان و رمضانلو از دیگر جاذبه‌های گردشگری منطقه هستند.

جاذبه‌های طبیعی :

منطقه نمونه گردشگری دریاچه سد گیلارلو، جاده مرزی، رشته کوه‌های صلوات و خوروزلو (خروسلو)، سواحل سرسبز و بکر رودخانه‌های دائمی و فصلی قاراسو، بولغارچایی، ساری قمیش، اوجارلی چایی، سامبور چایی، برزند چایی، گرمی چایی، داش دیبی چایی، منطقه گردشگری شلاله دره‌سی (دره آبشارها)، منطقه نمونه گردشگری جنگل‌های اینی سفلی، دییرمان دره‌سی و نار دره‌سی (دره انار)، ژئوپارک دومولی، آبشارهای روستای افچه، سالالا، پیه دره، پرمئییر و آسوران، قوزلو، بییره، رمضانلو، آلایله، اینی و اوجاق آلازار، چالاچوخور قاری قیشلاقی و دومولی، دریاچه‌های قالغانلی گول و آواس گولی، پارک‌های جنگلی سرجه کالان اونگوت و ایرناواش و کوتول، پوشش جنگلی و بافت سنتی روستاهای نوار مرزی بخش موران، یخچال‌های طبیعی قاراقایا و اینی در بخش مرکزی